Uzun yıllardır gündemde olan ama daha yeni yeni ciddiyetine varmaya başladığımız iklim krizi yangınlarla ve doğal dengelerin değişmesiyle kendini iyice göstermeye başladı.
İklim krizi dediğimizde dikkat etmemiz gereken ve tedbir alıp değiştirmek zorunda olduğumuz en önemli sektörlerden biri de tekstil sektörüdür. Bunun için hali hazırda geri dönüşüm, ileri dönüşüm, döngüsel ekonomi gibi başlıklarla bir şeyler yapma çabasındayız.
Döngüsel ekonomiye en büyük desteklerden biri olan 2. El satış, yeni adıyla yeniden satış, modada yükselişte. Yeniden satışı farklı açılardan düşünmek ise arkasında yatan sebepleri anlamamıza yardımcı olacaktır. Tüketici olarak hepimizin artık biraz daha bilinçli olmamız, bariz olan bilgilere ulaşmamız ve çözüme dahil olmamız hepimizin yararına olacaktır.
Öncelikli olarak yeniden satış sitelerine bakalım. En popüler yeniden satış siteleri arasında; Fashionphile, Rebag, Vestaire collective, The real real, The Luxury Closet var. Son yıllarda epey ilgi görmeye başlayan bu sitelerde en önemli sorun orijinal ürün tespiti. Orijinal ürün tespitleri uzmanlar tarafından yapılıyor fakat 2. El sitelerin artış hızında uzmanların yetişmemesi önümüzdeki yıllarda katlanarak büyümesi öngörülen bu sektör için yeni iş alanları yaratacak gibi görünüyor.
Orijinal ürün tespiti bu siteler için önem arz ederken, markaları esas endişelendiren ise marka değerlerinin düşmesi, güncel koleksiyonlarının satışların azalması ve markalarının kopyalanmasının önüne geçememek. Tüm bu olumsuzluklara rağmen gelecekte daha da çok yer alacak yeniden satışı görmezden gelemeyeceklerini kabul eden birçok büyük firma, yeniden satış sitelerine ortak olmaya hatta kendi yeniden satış sitelerini kurmaya başladılar bile. En azından biraz da olsa kontrol sahibi olabileceklerini hesaplıyorlar.
Bu tüketici olan bizler için ne anlama geliyor peki? Yeniden satışa nasıl bakıyoruz? Bunun psikolojik etkisi nedir? Sürekli yeniyi almayı alevlendiren reklam dünyası nasıl bir strateji uygulayacak? Dünyada gezegenimizin kaynaklarını, sonucunu düşünmeden tüketen bu aşırı üretimi azaltmaya başlamak dünya çapında işçi sorununu nasıl etkileyecek?
Dünya çapında yaklaşık 3,4 milyar çalışan kesimin 430 milyonunun tekstil sektöründe çalıştığı düşünülüyor. Yani dünyanın 1/8 ‘i. Kişisel olarak ben bu rakamın daha yüksek olduğunu düşünüyorum çünkü Bangladeş, Çin ve bunun gibi uzak doğu ülkelerinde işçi kayıtları pek güvenilir değil.
Tüketici olarak, biz 2.el satışa ya da yeni cilalı ismiyle yeniden satışa nasıl bakıyoruz peki? Soruyu cevaplarken takıldığım ve ilginç olan kilit nokta bir şeyin adına 2. El dendiğinde değeri düşük gelirken aynı şeye Vintage dendiğinde değerinin katlanıyor olması. Yeniden satış ise tam ortalarına oturmuş gibi. Bu söz psikolojik olarak bizim yenisini almaya gücümüzün yetmediği ve kendimizi yetersiz hissettiren bir duygu olmak yerine evrensel bakış açısına sahip, kendi yetersizlik hissinden daha yüksek bir anlayışa gelmiş insanlar için daha çok anlam ifade edecek. Yeni alınan bir ürünün kendi değerimize katkı yaptığını düşünerek sadece 1. El satışa yönelmek yerine, almaya maddi gücümüzün yettiği halde evrensel katkıyı hedefleyerek yaşama değer katmaya yönelmek büyük bir adım. Ben kişisel olarak bunu yaparken kendimi daha çok dünyaya ait hissedeceğim.
Son ama maalesef en önemli (!) sorun olan dünyadaki maddi akış, kazançlar ve iş kaynaklarının nasıl bir dönüşüm geçirmek durumunda olduğunu ve yapılması gerekenleri hesaplamaya çoktan başladılar. Umarım adil olabilirler ve bu dünyada ancak birlikte var olabileceğimiz ve birbirimizin bir parçası olduğumuz doğa ve gezegenin hakkını gözeterek yeni çözümler ve yollar sunarlar.
Yeniden satış ve bunun gibi sürdürülebilir bir dünyayı yaratmanın sadece üretim dünyasının sorumluluğunda olmadığını, geleceğimiz için gerekli tüm bu değişimleri talep eden tüketici ve dünya insanı olmamız her şeyi hızlandıracaktır.